Romatoid artritte yeni umut: Nanoparçacıklarla hem önleme hem tedavi mümkün!
ACS Central Science dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, romatoid artrit (RA) tedavisinde çığır açabilecek bir gelişmeye işaret ediyor. Araştırmaya göre, geliştirilen özel nanoparçacıklar, hastalığın ilerleyişini yavaşlatabiliyor ve semptom alevlenmelerinin şiddetini azaltabiliyor.
Romatoid artrit, bağışıklık sisteminin eklem dokularına saldırmasıyla ortaya çıkan kronik ve ağrılı bir hastalık olarak biliniyor. Zamanla iltihaplanma, şişlik ve ciddi kemik-kıkırdak hasarına yol açabilen bu hastalığın kesin bir tedavisi bulunmuyor. Mevcut tedaviler, hastalığın seyrini yavaşlatsa da alevlenmeleri tamamen önleyemiyor. Özellikle "pre-RA" olarak adlandırılan, henüz semptom göstermeyen ancak kanında RA'ya özgü otoantikorlar bulunan bireyler için herhangi bir koruyucu tedavi seçeneği bulunmuyor.
Ancak, ACS Nano’da daha önce yayımlanan bir çalışmayı temel alan yeni araştırma, umut verici bir tedavi adayını gündeme taşıyor. California San Diego Üniversitesi'nden Nisarg Shah ve Nunzio Bottini liderliğindeki ekip, D vitamini'nin aktif formu olan kalsitriol içeren ve aggrecan (Agg) adlı eklem proteininden bir parça taşıyan nanoparçacıklar (Agg-CLNP) geliştirdi. Bu protein, RA’da bağışıklık sistemi tarafından yanlışlıkla hedef alınabiliyor.
Araştırmacılar, nanoparçacıkların formülasyonunu geliştirerek boyutunu ve stabilitesini optimize etti. Yapılan laboratuvar testlerinde, bu nanoparçacıkların, RA'da iltihaplanmayı başlatan dendritik hücrelerin aktivitesini azalttığı görüldü. Hem RA hastalarından hem de sağlıklı bireylerden alınan kan örnekleri üzerinde yapılan deneylerde, Agg-CLNP uygulaması bağışıklık sisteminin aşırı tepkisini baskılayarak iltihabı hafifletti.
Fareler üzerinde yapılan çalışmalarda da benzer sonuçlar elde edildi. RA başlangıcından önce uygulanan Agg-CLNP, iltihaplanma ve şişlikleri geciktirirken, hastalık başladıktan sonra tek başına kullanıldığında etkisinin sınırlı olduğu belirlendi. Ancak Agg-CLNP, yaygın olarak kullanılan abatasept ile birlikte uygulandığında, hastalığın başlangıcını geciktirdiği ve eklem hasarını azalttığı gözlemlendi.
Araştırmanın dikkat çeken bir diğer sonucu ise, kortikosteroid tedavisi sonrasında uygulanan Agg-CLNP’nin, gelecekteki RA alevlenmelerinin şiddetini azalttığının görülmesi oldu. Bu bulgu, nanoparçacıkların semptomların baskılanmasında önemli bir destekleyici rol üstlenebileceğini gösteriyor.
Uzmanlar, bu bulguların RA tedavisinde önemli bir boşluğu doldurabileceğini, özellikle hastalık başlamadan önce müdahale etme potansiyeliyle pre-RA evresinde olan bireyler için yeni bir umut doğabileceğini belirtiyor. Ancak, tedavinin insanlar üzerinde güvenli ve etkili olup olmadığını değerlendirmek için daha kapsamlı klinik çalışmalara ihtiyaç olduğu vurgulanıyor.