Tıp dünyasının en saygın yayınlarından The Lancet’te yayımlanan yeni bir analiz, plastiklerin doğumdan ölüme kadar insan hayatında neden olduğu sağlık sorunlarını ve küresel maliyetini gözler önüne serdi. Rapora göre plastik, sadece çevreyi kirleten bir atık değil, aynı zamanda hava kirliliğinden kansere kadar birçok hastalığın doğrudan veya dolaylı tetikleyicisi.

En çok bebekler, çocuklar ve yoksullar etkileniyor

Boston College’dan çocuk sağlığı uzmanı Prof. Philip Landrigan liderliğinde hazırlanan çalışma, plastikle temasın özellikle fetüsler, bebekler ve küçük çocuklar üzerinde yıkıcı etkileri olduğunu gösteriyor. Maruz kalınan kimyasallar, düşük doğum ağırlığı, doğum kusurları, erken doğum, solunum bozuklukları, hatta doğurganlık sorunları gibi çok sayıda risk doğuruyor.

8 milyar tonluk görünmeyen bir düşman

Bugün dünyada 8 milyar ton plastik atık bulunuyor. Bu atıkların yalnızca %9’u geri dönüştürülüyor. Geri kalan kısmı ya doğaya karışıyor, ya yakılıyor ya da su yollarına ve toprağa gömülüyor. Plastiklerin parçalanmasıyla oluşan mikro ve nano plastikler ise artık kan, beyin, kemik iliği, plasenta, anne sütü ve hatta spermde bile tespit edilebiliyor.

Geri dönüşüm yetmiyor, üretim sınırlandırılmalı

Plastik endüstrisi ve bazı ülkeler, çözümün geri dönüşümle sağlanabileceğini savunuyor. Ancak rapora göre bu mümkün değil. Çünkü plastikler kağıt, cam ya da metal gibi kolayca geri dönüştürülemiyor. Raporda açıkça şu ifadeye yer veriliyor:

“Artık biliyoruz ki dünya, plastik kirliliğinden geri dönüşümle kurtulamaz.”

Bu nedenle sağlık maliyetlerini ve çevresel etkileri azaltmak için plastik üretiminin doğrudan sınırlandırılması gerektiği vurgulanıyor.

Sağlığa yıllık 1,5 trilyon dolarlık zarar

Raporda sadece üç plastik kimyasalına bağlı sağlık zararlarının, 38 ülkede yılda 1,5 trilyon dolar olduğu hesaplandı. Tüm plastik üretimi ve maruziyet etkileri hesaba katıldığında bu rakamın çok daha yüksek olduğu düşünülüyor.

Yeni bir anlaşma kapıda, ama lobiler engel

Bu bulgular, ülkelerin küresel bir plastik anlaşması imzalamaya hazırlandığı bir dönemde paylaşıldı. Ancak Suudi Arabistan gibi petrokimya üreticisi ülkelerin ve plastik endüstrisi lobilerinin müzakereleri tıkadığı belirtiliyor. The Guardian’ın ortaya koyduğu belgelere göre bu lobiler, anlaşmanın “üretimi sınırlayan” hükümler içermemesi için büyük baskı yapıyor.

Raporun yazarlarından çevre hukuku uzmanı Margaret Spring, bu serinin devam edeceğini belirtti: