İskoçya’daki nükleer üsten denize radyoaktif su sızdığı ortaya çıktı

İskoçya’daki Kraliyet Donanması’na ait nükleer silah üssünden radyoaktif suyun denize sızdığı ortaya çıktı. Resmî belgeler, sızıntının bakımsızlıktan kaynaklandığını ve yıllarca gizlenmeye çalışıldığını gösteriyor.

Batı İskoçya’da, Glasgow yakınlarındaki Loch Long kıyısında yer alan Coulport Silah Deposunda yaşanan boru patlamaları, düşük seviyede radyoaktif madde olan trityumun denize karışmasına yol açtı. Bu üs, Birleşik Krallık’ın Trident denizaltı filosu için nükleer başlıkları depoluyor.

İskoçya Çevre Koruma Ajansı (Sepa) belgelerine göre, üssün 1.500 su borusunun yarıya yakını kullanım ömrünü doldurmuştu. 2010, 2019 ve 2021’de birden fazla patlama meydana geldi. 2019’daki olayda “önemli miktarda su” nükleer silah işleme alanını bastı ve açık bir tahliye hattı üzerinden Loch Long’a aktı.

Sepa, sızıntıların insan sağlığı için doğrudan tehlike oluşturmadığını ancak olayın, deniz ekosistemi ve çevre güvenliği açısından potansiyel riskler barındırdığını belirtti. Radyoaktif maddenin seviyesi düşük olsa da, özellikle Loch Long çevresindeki balıkçılık ve deniz canlıları üzerinde uzun vadeli etkiler ihtimal dahilinde.

Belgeler, altı yıl süren hukuk mücadelesinin ardından kamuoyuna açıklandı. İngiltere Savunma Bakanlığı, “ulusal güvenlik” gerekçesiyle dosyaların saklanmasını istemiş ancak İskoçya Bilgi Komiseri, çoğunun açıklanmasına hükmetmişti.

Savunma Bakanlığı, hiçbir zaman “güvensiz düzeyde” radyoaktif madde salınmadığını savundu. Ancak çevre uzmanları, bakım eksikliği ve denetimsizlik nedeniyle benzer olayların tekrar yaşanabileceği uyarısında bulundu.

Sepa, üslerde varlık yönetimi ve bakım sistemlerinin “önemli ölçüde iyileştirildiğini” duyurdu. Yine de, yaşananların “nükleer silah programında gözetim eksikliğinin” tipik bir örneği olduğu görüşü, kamuoyunda yankı bulmaya devam ediyor.